10 Jaar Bosman...

Een jaar of 15 geleden wilde een bescheiden voetballer, die niet aan spelen toe kwam, overstappen van RC Luik naar Duinkerken. Luik wilde hem echter niet laten gaan, ondanks dat het contract was afgelopen. Jean-Marc Bosman, de persoon in kwestie vocht het aan want hij vond dat dat strijdig was met de bepalingen van het Verdrag van Rome inzake de mededinging en het vrije verkeer van werknemers. De nationale rechter (in België) verwees de zaak naar het Europese Hof van Justitie
en vandaag precies 10 jaar geleden deed het Europese Hof van Justitie uitspraak. Kort door de bocht: als een contract van een voetballer is afgelopen, dan is de speler vrij om te gaan en te staan waar hij wil. En als toetje bepaalde het Europese hof ook nog dat clubs niet meer gebonden waren aan regelingen om slechtst een bepaald aantal buitenlandse spelers te mogen opstellen. Het Bosman Arrest was geboren. Vanaf dat moment lag de macht ineens bij de spelers en niet meer bij de clubs. De gevolgen: enorm!

Om te voorkomen dat spelers gratis weglopen, aan het eind van hun contract, werden dure langjarige contracten afgesloten. Nieuwe spelers werden gelokt met hoge tekengelden en hoge salarissen, als ze maar lang wilden blijven. Kortom, er ging ineens bergen veel meer geld om in de voetballerij. Dit geld kwam voor een deel uit lucratieve contracten die clubs hadden afgesloten televisiezenders/maatschappijen, om de wedstrijden uit te zenden. Echter, het publiek bleek niet bereid voor deze TV zenders te betalen, dus kukelden ze een voor een om, onderwijl een hoop clubs met zich mee trekkend. Hier hadden vooral de kleine clubs last van. Daar waar grote clubs procentueel minder afhankelijk zijn van de TV revenuen en dus wat klappen om konden vallen, vielen clubs die de aansluiting bij de top zochten, één voor één om, of werden op de been gehouden door de (gemeente)politiek .

Daarnaast werd de macht van de spelersmakelaars ineens enorm. Spelersmakelaars verdienen kapitalen met het onderbrengen van spelers. Aangezien veel spelers ineens konden gaan en staan waar ze wilden, immers als het contract is afgelopen, dan zijn ze vrij, lag er hier een rol voor de makelaars. Daarbij kwam dat de buitenlandersregel niet meer gold, dus clubs zijn niet meer gebonden aan spelers uit het land van herkomst. althans, dat geldt voor spelers afkomstig uit de EU. Voor spelers van buiten de EU gelden in ieder land nog weer andere regels (minimum salaris, minstens internationaal, enz).

Nu de stofwolken van het bosman arrest na 10 jaar opgetrokken zijn, kunnen we ons eens afvragen of het er beter op geworden is. Eerste conclusie: nee. Natuurlijk, spelers worden nu niet meer als een soort van slaaf behandeld, maar de balans is nu te ver doorgeslagen. Spelerssalarissen zijn buitensporig en clubs zijn amper meer herkenbaar. Roda JC had de primeur om als eerste Nederlandse club een competitiewedstrijd zonder Nederlanders te spelen en in Engeland is het meer regel dan uitzondering, dat er amper Engelse spelers op het veld staan. Clubs zijn gedwongen om jonge talenten lange contracten te geven om te voorkomen dat ze weglopen. De UEFA heeft een soort van talentenvergoeding systeem in het leven geroepen, maar dat is een doekje voor het bloeden. En de vraag met talenten is nog maar of ze doorbreken. In sommige landen zijn toegangsprijzen exceptioneel gestegen (tot meer dan €100 per wedstrijd) om de hoge salarissen te kunnen bekostigen. En ondertussen worden de rijke clubs rijker en is het voor een modale club bijna onmogelijk om nog aan te haken bij de top. Ik ben geen nostalgicus, maar hier is een klein “vroeger was het beter” op zijn plaats…

Het is dan ook niet verwonderlijk dat er steeds meer stemmen komen om het voetbal op een of andere manier te gaan reguleren. Meer spelers uit eigen land in de teams en meer waarde hechten aan de jeugdopleiding (vast aantal spelers uit de eigen jeugd in de selectie). Salarycaps zijn er inmiddels ook al voorgesteld. Maar ik ben bang dat het te laat is. Niet alleen laten dit soort maatregelen zich moeilijk inpassen, doordat Europese Wetgeving dit niet toestaat, maar de macht ligt inmiddels al bij de rijken en die zullen zich er alles aan gelegen zijn om voorlopig nog even aan de top te blijven. Voetbal is inmiddels verworden tot een tak van entertainment, vergelijkbaar met film of theater. De rode lopers liggen uit maar de geur van gras en zweet is helaas verdwenen.

Wie er ondertussen niet beter van geworden is, is Jean-Marc Bosman. Hij heeft 5 jaar moeten vechten tot hij zijn gelijk gehaald had en kon op dat moment niet meer meekomen. Hij woont nu in een garage bij zijn ouders en leeft van een bijstand. Er is ooit nog een benefiet wedstrijd gespeeld door een aantal spelers die geprofiteerd hebben van zijn juridisch gevecht, maar veel heet dat ook niet opgeleverd…